Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn dành sự quan tâm đặc biệt đến vấn đề rèn luyện cán bộ, đảng viên. Sự quan tâm xây dựng, rèn luyện đó đã làm cho Đảng ngày càng lớn mạnh, tạo được niềm tin trong quần chúng nhân dân, lãnh đạo được quần chúng nhân dân đi theo con đường cách mạng đã chọn, đưa nhân dân ta từ thân phận mất nước, nô lệ đến độc lập, làm chủ; từ bị chia cắt đến thống nhất toàn vẹn lãnh thổ; từ đói nghèo lạc hậu tiến lên công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập với thế giới.
Từ khi ra đi tìm đường cứu nước, đến với chủ nghĩa Mác - Lênin, thành lập Đảng và đưa Đảng trở thành đảng cầm quyền, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh luôn tâm niệm rằng: "chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành". Chính từ lẽ sống đó, mọi hoạt động, hành động, mục tiêu Người đặt ra và thực hiện luôn phù hợp với mục tiêu của Đảng và Chính phủ.
V.I. Lênin nhận định: "Đã đến một thời kỳ lịch sử mà lý luận biến thành thực tiễn, trở nên sinh động nhờ thực tiễn, được sửa chữa bằng thực tiễn, được kiểm tra lại trong thực tiễn". Và Hồ Chí Minh là một mẫu mực về thực hiện lời nói đi đôi với việc làm, với quyết tâm cao, vượt khó khăn, thách thức để đạt mục tiêu đã định; ở việc lý luận luôn gắn liền với thực tiễn, đem lý luận thực hành trong thực tiễn, lấy thực tiễn kiểm nghiệm tính đúng sai của lý luận, từ đó tổng kết, rút kinh nghiệm nâng tầm lý luận, làm lý luận phong phú và sâu sắc thêm.
Hồ Chí Minh nhận ra rằng: "Nói chung thì các dân tộc phương Đông đều giàu tình cảm và đối với họ một tấm gương sống còn có giá trị hơn một trăm bài diễn văn tuyên truyền". Từ nhận thức sâu sắc, hiểu rõ giá trị việc nêu gương trong hành động mà "Cả cuộc đời vĩ đại của Hồ Chủ tịch là tấm gương mãi mãi sáng ngời chí khí cách mạng kiên cường, tinh thần độc lập tự chủ, lòng yêu nhân dân thắm thiết, đạo đức chí công vô tư, tác phong khiêm tốn, giản dị". Tất cả những câu nói, bài viết của Người ngoài sức thuyết phục của tính khoa học, tính cách mạng, tính lý luận, còn có sức thuyết phục vô cùng mạnh mẽ từ chính những hành động, việc làm gương mẫu.
Hồ Chí Minh đã chỉ ra cán bộ, đảng viên chẳng những phải là người lãnh đạo quần chúng, có khả năng tuyên truyền, vận động quần chúng rất giỏi bằng lời nói mà còn phải là người lính xung kích, người cán bộ, đảng viên rất gương mẫu, tiên phong trong hành động thực tế. Nếu chỉ nói mà không làm, không thể hiện bằng hành động cụ thể thì không thể nào động viên, tổ chức được quần chúng thực hiện thắng lợi mọi chủ trương, đường lối của Đảng. Muốn quần chúng, đảng viên cấp dưới làm theo chủ trương đường lối, nghị quyết thì cán bộ, đảng viên cấp trên phải gương mẫu làm trước, thực hiện trước, đó mới thực sự là phương pháp tuyên truyền có hiệu quả. Trong tuyên truyền giáo dục, không thể chỉ bằng lời nói khô khan, bằng lý thuyết chung chung, những khẩu hiệu trừu tượng mà phải bằng chính hành động thực tế, bằng sự gương mẫu đến mực thước của bản thân mỗi cán bộ, đảng viên mới có thể làm cho lời nói có nội dung sắc bén, có sức thuyết phục cao. Người yêu cầu phải khắc phục tình trạng nói một đằng, làm một nẻo; nói nhiều làm ít; hoặc nói mà không làm. Người khẳng định: "Sở dĩ Đảng ta có thể lãnh đạo giai cấp công nhân và toàn dân tiến lên chủ nghĩa xã hội, là vì Đảng ta có chính sách đúng đắn và lãnh đạo thống nhất. Mà lãnh đạo thống nhất là vì toàn thể đảng viên tư tưởng nhất trí và hành động nhất trí. Nếu đảng viên tư tưởng và hành động không nhất trí, thì khác nào một mớ cắt rời, "trống đánh xuôi, kèn thổi ngược". Như vậy, thì không thể lãnh đạo quần chúng, không thể làm cách mạng…" . "Đạo đức cách mạng là hòa mình với quần chúng thành một khối, tin quần chúng, hiểu quần chúng, lắng nghe ý kiến của quần chúng. Do lời nói và việc làm, đảng viên, đoàn viên và cán bộ làm cho dân tin, dân phục, dân yêu, đoàn kết quần chúng chặt chẽ chung quanh Đảng, tổ chức, tuyên truyền và động viên quần chúng hăng hái thực hiện chính sách và nghị quyết của Đảng".
Quan điểm của Hồ Chí Minh về tính thống nhất giữa lời nói và hành động của cán bộ, đảng viên không những rất rõ ràng mà Người còn yêu cầu làm nhiều hơn nói. Theo Người chủ trương đường lối của Đảng đã đưa ra cần được triển khai bằng những hành động cụ thể của cán bộ đảng viên trong thực tiễn công tác. Cán bộ, đảng viên cấp trên phải bằng hành động, việc làm cụ thể để cán bộ, đảng viên cấp dưới, quần chúng nhân dân hiểu được chủ trương, đường lối đúng đắn của Đảng và làm theo. Người yêu cầu: "Quyết tâm không phải ở hội trường, ở lời nói, mà phải quyết tâm trong công tác, trong hành động", "Mỗi lời nói, mỗi việc làm của đảng viên và cán bộ ta đều phải nhằm vào mục đích ấy". Người còn cho rằng: "Kế hoạch mười phần thì biện pháp cụ thể phải hai mươi phần, chỉ đạo thực hiện sát sao phải ba mươi phần. Có như thế mới chắc chắn hoàn thành tốt kế hoạch". Rõ ràng, nghị quyết đưa ra mục tiêu phương hướng là quan trọng nhưng tổ chức thực hiện nghị quyết lại quan trọng gấp nhiều lần. Chỉ có thể bằng hành động với quyết tâm gấp hai mươi, ba mươi lần thì mục tiêu mới hoàn thành, có ý nghĩa trong thực tiễn cuộc sống.
Nói đi đôi với làm là một nguyên tắc ứng xử văn hóa của người cách mạng, là cơ sở để phân biệt giữa cán bộ cách mạng với những loại giả danh khác (...). Hồ Chí Minh luôn yêu cầu cán bộ, đảng viên là "miệng nói, tay làm" và cao hơn là mình phải làm trước, làm nhiều, làm gương: "Muốn hướng dẫn nhân dân, mình phải làm mực thước cho người ta bắt chước". Những người nói nhiều làm ít, nói một đằng, làm một nẻo, hoặc nói mà không làm là những cán bộ dở. Đây là điều nguy hại đối với Đảng cầm quyền, vừa làm suy yếu sức mạnh của tổ chức đảng, vừa làm giảm sút niềm tin của quần chúng nhân dân và dẫn đến sự tha hóa của bản thân cán bộ, đảng viên.
Từ quan điểm của Hồ Chí Minh về thực hiện lời nói đi đôi với việc làm, trong rèn luyện cán bộ, đảng viên hiện nay cần lưu ý:
Thứ nhất, nói đi đôi với làm, lý luận gắn liền với thực tiễn - trách nhiệm, vai trò của người đứng đầu cấp ủy và chính quyền các cấp
Một là, công tác sử dụng, tuyển chọn, đề bạt cán bộ không chỉ mang dấu ấn của người đứng đầu trong một nhiệm kỳ mà còn ảnh hưởng lâu dài đến phong trào của đơn vị, địa phương. Công tác cán bộ thể hiện rõ nhất quan điểm, tư duy chính trị, xu hướng, khả năng dùng người, bản chất nhân văn của người đứng đầu. Chính vì vậy, ở mỗi cơ quan, đơn vị cần xây dựng tiêu chí tuyển chọn cán bộ, đề bạt hay thi tuyển cán bộ mang tính khách quan, khoa học, lâu dài nhằm bảo đảm tính minh bạch, trọng dụng hiền tài; bảo đảm cho sự phát triển đi lên của tổ chức.
Hai là, người đứng đầu phải sâu sát thực tiễn, hiểu rõ nhiệm vụ của đơn vị cũng như năng lực của từng cán bộ trong đơn vị để triển khai công việc, phân công nhiệm vụ đạt hiệu quả cao nhất. Không chỉ sâu sát thực tiễn đơn vị mà còn phải nắm chắc thực tiễn phát triển của đất nước, của thế giới, nhìn nhận rõ những vấn đề mới nảy sinh từ trong thực tiễn để lưu ý tổng kết, khái quát thành lý luận. Dùng chính lý luận đó để đưa ra những giải pháp, giải quyết các yêu cầu cho sự phát triển của đơn vị, địa phương.
Ba là, phải thực hiện nghiêm nguyên tắc "tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách", "tập trung dân chủ" trong thực tế công tác. Vừa phát huy cao nhất trí tuệ, bản lĩnh và quyền hạn, vừa có sự ràng buộc chặt chẽ, tương ứng về trách nhiệm chính trị và pháp lý của người đứng đầu, ngăn ngừa và hạn chế tình trạng độc đoán, chuyên quyền, cá nhân chủ nghĩa trong việc đưa ra các quyết sách. Vừa phát huy được trí tuệ tập thể, trí tuệ của quần chúng trong việc đề ra chủ trương, quyết sách của cơ quan, đơn vị, địa phương.
Thứ hai, làm gương và nêu gương là một tiêu chí để đánh giá cán bộ, đảng viên.
Một là, tổ chức đảng, đảng viên phải tiên phong, gương mẫu trong tư tưởng và hành động. Với tư cách là chủ thể của sự nghiệp cách mạng, tinh thần "đảng viên đi trước, làng nước theo sau" phải được thể hiện trong hành động. Đảng, tổ chức đảng, đảng viên phải luôn gương mẫu, đầu tàu trong nhận thức, hưởng ứng và ủng hộ, tham gia tích cực trong việc thực hiện chủ trương, đường lối chính sách của Đảng và Nhà nước vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
Hai là, tiên phong gương mẫu trong hành động trở thành tấm gương sáng cho cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân học tập, làm theo cần được xem là một nhu cầu tự thân, đồng thời là trách nhiệm xã hội của cán bộ, đảng viên ở cấp trên. Trong quá trình công tác, trên mọi lĩnh vực hoạt động, người cán bộ lãnh đạo, người đảng viên luôn chịu sự quan sát của cấp dưới và quần chúng nhân dân. Chính vì vậy, trong mọi tình huống, người cán bộ, đảng viên phải gương mẫu, phải tiên phong đi trước để tạo niềm tin cho quần chúng nhân dân. Từ niềm tin vào hành động, việc làm của cán bộ, đảng viên; từ hiệu quả thực sự của những hành động, việc làm ấy mà cổ vũ, động viên cán bộ, đảng viên cấp dưới, quần chúng nhân dân học tập làm theo.
Ba là, mỗi cán bộ, đảng viên, đặc biệt đảng viên là người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các cấp phải là một người làm công tác dân vận giỏi. Phong cách nhất quán của dân vận là phải đi vào thực tiễn "từ trong quần chúng mà ra, trở lại nơi quần chúng", nói đi đôi với làm và làm gương cho quần chúng noi theo…".
Thứ ba, xây dựng cơ chế kiểm tra, giám sát việc thực hiện lời nói, hành động, việc làm của cán bộ, đảng viên.
Một là, đối với trách nhiệm quản lý của Nhà nước, Luật phòng, chống tham nhũng đã ra đời nhưng chưa trong thực thi luật vẫn còn có biểu hiện chưa nghiêm, chưa đủ sức răn đe cũng như đáp ứng nguyện vọng của quần chúng nhân dân, làm nhân dân mất niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng, mất niềm tin vào sự quản lý, giám sát của Nhà nước. Trong quá trình xây dựng và đổi mới đồng bộ tiếp theo cần quán triệt tính răn đe hữu hiệu và hiệu quả trừng phạt nghiêm khắc của Luật phòng chống tham nhũng, đảm bảo pháp luật được thực thi nghiêm minh.
Hai là, phát huy vai trò giám sát của quần chúng nhân dân. Công tác kiểm tra giám sát của tổ chức đảng phải luôn gắn chặt với công tác kiểm tra giám sát của nhân dân. Ngoài việc phát huy vai trò, sự tham gia trực tiếp của quần chúng nhân dân vào công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, việc phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức và đoàn thể quần chúng đóng vai trò đặc biệt quan trọng. Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức và đoàn thể quần chúng là cầu nối giữa Đảng và quần chúng.
Có thể nói, quần chúng hiểu về Đảng, đánh giá vị trí, vai trò của Đảng thông qua hành động, việc làm của cán bộ, đảng viên. Chính vì vậy, từ quan điểm, tấm gương Hồ Chí Minh về thực hiện lời nói đi đôi với làm, nếu mỗi cán bộ, đảng viên xem việc đáp ứng nguyện vọng của quần chúng nhân dân vì sự phát triển đi lên của đất nước, dân tộc cũng chính là tâm nguyện của mình, thì khi đó lời nói và hành động của cán bộ, đảng viên cùng gặp nhau ở một điểm là "Vì dân".
Sưu tầm
